Microplastics? Nee, liever niet!

Microplastics zijn stukjes plastic met een doorsnede van minder dan vijf millimeter. Hoe ze ontstaan? Soms komt het doordat ze zijn losgeraakt van grotere stukken plastic die in de loop der tijd zijn gefragmenteerd. Bijvoorbeeld bij bandenslijtage. In andere gevallen zijn ze opzettelijk klein gemaakt, bijvoorbeeld cosmetische microbeads die worden gebruikt in gezichtsscrubs of tandpasta. Het is helaas een feit dat microplastics zich nu overal bevinden. Ook op plekken waar je ze niet zou verwachten.

Er zijn heel veel consumentenproducten waar opzettelijk microplastics aan zijn toegevoegd. Denk aan cosmetica, tandpasta, wasmiddel, verf, medicijnen, luiers, pesticiden, de lijst is eindeloos. En net zoals plastic niet vergaat, zo blijven ook de microplastics altijd bestaan en dringen ons dagelijkse leven (en lichaam) binnen. Niet alleen direct, maar ook via ons voedsel. De plastic waterflesjes die we onderweg kopen, de plastic bewaarbakjes waar we ons eten in bewaren, de plastic doppen, plastic folie, plastic boterham- en diepvrieszakjes en zo kunnen we nog heel wat meer bedenken.

Waarom zijn microplastics slecht?

Eigenlijk weten we al jaren dat microplastics een probleem zijn, maar er zijn steeds meer onderzoeken die bewijzen hoeveel impact ze hebben op het milieu en onze gezondheid. Microplastics vergaan niet en ze zitten overal. Dat betekent dat het bijna onmogelijk is om ze te verwijderen uit het milieu waar ze zich ophopen. Ze vergemakkelijken ook de overdracht van bacteriën en andere verontreinigingen langs de voedselketen en kunnen op termijn dus ernstige gevolgen hebben voor onze gezondheid.

Microplastics zijn overal

NOAA-onderzoekers (NOAA = National Oceanic and Atmospheric Administration) hebben microplastics gevonden in zowel de lucht als in het water. Microplastics zijn vrijwel overal aanwezig: hoog in de bergen, in de oceaan (ook in de diepzee), in het Arctische zee-ijs, sneeuw, regen, in onze lucht, drinkwater en ons lichaam. Deze kleine deeltjes passeren gemakkelijk waterfiltratiesystemen en vormen ook een potentiële bedreiging voor het waterleven. De vissen en andere dieren die daar leven, krijgen het binnen. Als wij vis eten, krijgen we het ook via díe weg weer in ons lichaam.

Saillant detail: we inhaleren elk uur tot 16,2 plastic stukjes uit onze eigen kleding en plastic afval. Dat kan neerkomen op het inademen van het equivalent van een hele creditcard per week.

Kunststoffen vervangen natuurlijke ingrediënten

Microbeads zijn geen recent probleem. Volgens het Milieuprogramma van de Verenigde Naties verschenen plastic microbeads ongeveer vijftig jaar geleden voor het eerst in persoonlijke verzorgingsproducten, waarbij kunststoffen steeds vaker natuurlijke ingrediënten vervangen. Zo worden microplastics gebruikt als schuurmiddel in jouw tandpasta. Lippenstift, oogschaduw en poeders: microplastics zijn een goedkoop bindmiddel. Mascara: bijna elke mascara bevat microplastic onderdelen. Nagellak: kunststof maakt de nagellak stroperiger en resistenter. En zo kunnen we nog wel even doorgaan.

Hoe verminder je microplastics in je dagelijkse leven

• Gooi je (plastic) afval in de afvalbak en niet op straat, de natuur of het water
• Koop biologische kleding (of kleding van natuurlijke materialen)
• Vermijd fast fashion en synthetische kleding
• Pas je manier van wassen aan (gebruik bijvoorbeeld een waszak van Guppyfriend, die filtert de microplastics uit je was zodat het niet met het spoelwater meegaat)
• Vermijd wegwerpplastic
• Koop plasticvrije cosmetica
• Eet geen schelpdieren en pas op met vis
• Neem vaker de trein (microplastics komen ook van autobanden)
• Verwarm je eten niet in plastic bakjes in de magnetron
• Stofzuig en stof regelmatig je huis